, 
, 
Na nadmorskoj visini preko 1000 metara, na samo par kilometara od Bosilegrada, prema mestu Slavče, smešteno je malo selo Izvor.
Selo koje je posle oslobođenja Bugarske od Turaka 1878. bilo opštinsko središte tadašnjeg Krajišta, danas ima sedamdesetak stanovnika mahom bugarske nacionalnosti.
Stare kuće svedoče o bogatoj istoriji ovog kraja, a ovo selo kao svako planisko suočilo se sa velikom seobom stanovništva.
Pravi verski i kulturno – istorijski biser krije se upravo u ovom selu – neobično prostrana crkva Svete Trojice jedna je od najvećih u Pčinjskom okrugu.
Crkva Svete Trojica je izgrađena za vreme episkopa Avksentija, koji je pored pomoći crkvi, pomagao i u nabavci knjiga za tadašnju školu, a jedan od prvih sveštenika bio je pop Petar Cvetkov Ljubenov, rođen 1816. godine u selu Gornji Koriten.
On se je osim sveštenstva bavio i prikuplјanjem narodnih umotvorina ovog kraja.
Crkva je započeta 1834. godine, a završena 1836.
Površina crkve je 760 kvadrata samo unutrašnjeg prostora, dok je to čak 800 kvadrata računajući i pripratu.
– Priprata je živopisana, a tu se nalaze se i kameni antike. Smatra se da ova crkva ima najlepši ikonostas u Eparhiji Vranjskoj – objašnjava protojerej Zoran Stojanov.
On kaže da se jedina škola na prostoru Krajišta nalazila pored crkve, bilo je to takozvano Kilijno učilište, a samo mesto Izvor bilo je administrativni, kulturni i verski centar do 1895. godine.
Veliki deo arhive i crkvenih relikvija otuđen je u više navrata, čak su i neke freske i prekrečene.
Sama crkva je obnavljana delimično u dva navrata, 1996. i 2015. godine.
– Ovde se obavezno služi liturgija 24. maja, na Dan slovenskih prosvetitelja, ali i na seosku slavu, Svetog Proroka Iliju – kaže Stojanov.
On kaže da je Crkva veliko bogatstvo i ogroman turistički potencijal, ali da nedostatak novca utiče da se malo ulaže u ovaj kraj
– Obilazim crkvu redovno, dosta je posećena od strane vernika iz Bugarske, u poslednjih godinu dve trudimo se da dovodimo i vernike iz Vladičinog Hana, Surdulice, Vranja… Zanimljiv je podatak da Bugari dan Svetog Kirila i Metodija proslavljaju u dvorištu crkve ispred prve škole – objašnjava Stojanov.
VELIKI BROJ CRKAVA
Zanimljiv je i malo poznat podatak da u Crkvenoj opštini Bosilegrad postoji čak i 35 svetinja. Statistički gledano to je 30 procenata Eparhijskih crvenih objekata. Među njima su Crkva Svete Petke iz 16. veka u Donjoj Lisini, crkva Svetog Ilije iz 15. veka u selu Božica, manastir Milevci iz 14. veka i drugi…
U ovom kraju još uvek živi i prenosi se s kolena na koleno legenda o teletu na osnovu čije kože je crkva sagrađena.
Turci su iz podsmeha i omalovažavanja odobrili meštanima da sagrade crkvu kolika je koža jednog teleta.
Meštani su sagradili ogromnu crkvu i kada je u Čustendilu došla vest do nadležnog Turčina šta se radi, došao je u inspekciju.
Savet staraca mu je odgovorio da su radili onako kako im je rečeno i da su poštovali volju Turaka i da bi to dokazali doveli su tele, zaklali i odrali kožu.
Onda su dva mladića isekli kožu na tanku traku makazama, pa uzmu jedan kraj i opkole crkvu, koja je ispala manja nego traka.
Rekoše da su iz poštovanja sagradili manju crkvu, pa je Turčin morrao da odobri nastavak gradnje.
I u današnje vreme meštani simbolično ispred crkve na praznik Sveta Trojica kolju tele.
NIV
Ovaj tekst urađen je uz pomoć Ministarstva državne uprave i lokalne samouprave Vlade Srbije. Tekst izražava samo stavove redakcije infovranjske.rs i Ministarstvo na snosi odgovornost za stavove iznete na portalu.
Pratite InfoVranjske.rs i na Facebook stranici portala.