Žuti krin i kolasta azdija

, , ,

Predstava Stefana Prvovenčanog kao vladara koji pridržava steg Srbije, i srpskog vojnika, kao predstavnika naroda, koji pridržava steg grada podseća na jedinstvo srpske države i naroda

Na svojoj 57. sednici, Gradsko veće je odlučilo o novim znamenjima Grada Vranja, grbu i zastavi, po javnom konkursu koji je raspisan avgusta ove godine. Laureati novih znamenja, po kojima će Vranje biti prepoznatljivo u predstavljanjima našega grada su Nemanja Todorović Štiplija, Nikola Salatić i Dalibor Stojković.

Nemanja Todorović za Vranjske pojašnjava heraldičke i veksikološke uslovnosti, kojima su se trojica autora rukovodila u kreiranju novih gradskih znamenja.

OSNOVNI GRB: Mali grb grada Vranja sastoji se od štita koji je plave boje, kao jedne od nacionalnih boja Srbije. U glavi štita nalazi se srebrna, blago izlomljena greda. Ova heraldička figura simbolički predstavlja Beli most kao napoznatije obeležje grada. U dnu štita nalazi se srebrni zupčanik koji  predstavlja industriju Vranja koja je najzaslužnija za razvoj grada posle Drugog svetskog rata. Iz zupčanika „izrasta“ zlatna trograna stabljika sa tri heraldička krina na kraju svake grane. Zlatni cvetovi krina su direktna aluzija na „žuto cveće“ po kome je Vranje poznato i zbog koga je žuta boja – boja Vranja. Krinovi sa grba Vranja su identični, po boji i obliku krinovima sa državnog grba Srbije, čime se ukazuje na teritorijalnu pripadnost Titulara (grada Vranja) državi Srbiji. Tri krina na grbu Vranja su i aluzija na Saborni hram Svete Trojice u Vranju i na gradsku slavu – Duhove.

SREDNjI GRB: Srednji grb čini goreopisani štit iznad koga je srebrna bedemska kruna sa četiri vidljiva merlona (grudobrana), a boja i broj merlona  označavaju da je u pitanju teritorijalni grb za naselje sa više od 75.000 stanovnika. Na centralnom delu bedemske krune nalazi se crvena „kolasta azdija“ tj. dvoglavi orao u krugu, koji je čest simbol u srpskoj srednjovekovnoj amblematici. Crveni dvoglavi orao je vizantijski simbol vezan za titulu sevastokratora i ovde predstavlja period konačnog ulaska župe i grada Vranja u sastav srpske srednjovekovne države. Kolasta azdija preuzeta je sa državnog grba Republike Srbije. Štit je okružen poluvencem koji se sastoji od čokota vinove loze kao glavne kulture vranjskog kraja, i zlatnih listova duvana, imajući u vidu to da se privreda grada, još od kraja 19. veka, zasnivalana gajenju i obradi duvana. Ispod štita nalazi se svitak na kome je ćiriličnim pismom i vizantijskim oblikom slova ispisano ime Titulara, „VRANjE“, s obzirom na to da se grad Vranje prvi put spominje u vizantijskim spisima.  Pozadina svitka je u bojama lente „Zlatne medalje za hrabrost 1877-1878“ koja se dodeljivala u vreme Srpsko-Turskih ratova, za oslobođenje i nezavisnost, u kome je Vranje oslobođeno od Osmanlijske vlasti i ponovo došlo u sastav Srbije.

UPOTREBA GRBA
Grb grada mogu da koriste: Skupština grada, gradonačelnik i zamenik gradonačelnika, Gradsko veće, Gradska uprava, mesne zajednice, javna preduzeća, ustanove, organizacije i službe, čiji je osnivač grad, u vidu memoranduma, plakete, značke, zahvalnice i slično. Sva ostala pravna i  fizička lica koja žele da koriste grb grada, moraju prethodno pribaviti saglasnost grada.

VELIKI GRB: Centralni simbol Velikog grba je svakako gorepomenuti štit, sa bedemskom krunom na vrhu. Veliki grb sem ovog elementa sadrži i postament, kao i čuvare štita sa pripadajućim stegovima (zastavama). Brežuljkasti postament Velikog grba, u svom centralnom delu ima simboličku predstavu brda Pržar do polovine obraslog četinarima, kao jednog od obeležja Vranja. Vrh Pržara je ogoljen i prirodne je oker boje. Čuvari štita stoje u podnožjima dva šumom obrasla brežuljka koji su simbolička predstava planina Pljačkovice i Krstilovice koje dominiraju nad gradom. Na centralnom delu postamenta, pojavljuje se zlatna truba kao simbol muzike po kojoj je Vranje poznato još od davnih vremena, a i kao aluzija na vranjske trubače koji važe za najbolje u Srbiji. Vojnik sa spomenika Oslobodiocima Vranja, „Čika Mita“,  je ujedno simbol i svih srpskih vojnika koji su učestvovali u ratovima za slobodu Vranja od kraja 19. veka do danas. Predstava Stefana Prvovenčanog kao vladara koji pridržava steg Srbije, i srpskog vojnika, kao predstavnika naroda, koji pridržava steg grada podseća na jedinstvo srpske države i naroda.

STEG (ZASTAVA) VRANjA je kvadratnog oblika i u osnovi žuta, kao tradicionalna i prepoznatljiva boja Vranja. Na njoj je crveni Takovski krst,  simbol borbe za slobodu, a i podsećanje na „Prvi pešadijski puk knjaza Miloša Velikog“. Krst je i simbol hrišćanske civilizacije kojoj pripadamo i u tom smislu simbol stradanja i vaskrsenja. Počasno mesto na zastavi je plave boje, čime se ponavlja osnovna boja iz grba Vranja i simbolika koju ta boja povlači. U tom polju se nalazi zlatno ocilo okrenuto prema jarbolu,kao aluzija na ćirilično slovo V kao početno slovo imena grada, a samim tim i grčko slovo Β (vita, beta) kojim je prvi puta zapisano i pomenuto ime grada. Ocilo je prepoznatljivi element srpske heraldike, a njegova forma takođe je preuzeta iz sadržaja državnog grba Srbije.