, 
U okolini Vranja, Preševa, Medveđe i Bujanovca registrovano je oko 180 arheoloških nalazišta
Istorijski izvori kazuju da je teritorija današnje Srbije od davnina bila povezana sa Evropom, odnosno Rimskim carstvom. Vojni put koji je išao od Beograda (Singidunum) kroz Požarevac (Viminacijum), preko Niša (Naisus), Sofije (Serdica) i Jedrena (Hadrijanopolic) sve do Carigrada, bio je spojen sa Ignatijevim putem (Via egnatia) preko doline Vardara.
PRAISTORIJSKI KORIDOR 10
Ovom teritorijom, kojom je prolazio opisani put, a koji se smatra praistorijskim Koridorom 10, prošpartalo je mnoštvo naroda ostavljajući tragove materijalne kulture koji predstavljaju jedinstveno obeležje njihovog načina života i religije. Tu su boravili Iliri, Tračani, Rimljani, Etrurci, Avari, Huni i naposletku Sloveni.
U vranjskoj kotlini, koja je oduvek bila raskrsnica puteva sa zapada na istok i sa severa na jug, postoje brojni arheološki tragovi stari i nekoliko milenijuma.
Samo u okolini Vranja, Preševa, Medveđe i Bujanovca, terena koji su u nadležnosti ovdašnjeg Narodnog muzeja, registrovano je oko 180 arheoloških nalazišta, koje država još uvek nije zaštitila i koja su na konstantnoj meti pljačkaša. Ovi lokaliteti datiraju iz praistorijskog, antičkog i srednjovekovnog perioda.
Nisu svi lokaliteti i nalazi podjednako značajni, ali se kao važniji ističu: Čukar i Gumnište u ataru sela Pavlovac, Antin Čukar i Sobina, Gradina u ataru sela Svinjište, Kale u ataru sela Krševica, Prvonek, Gradište u ataru sela Veliki Trnovac, Prohor Pčinjski, Sv. Nikola i Markovo Kale, Ciganski Rid, nalazi u ataru sela Priboj Vranjski…
VAŽNIJI LOKALITETI
Između atara sela Katun i Pavlovac, u profilima jaruga i na njivama nađeni su brojni fragmenti opeka rimskog formata i manje keramike. Čukar i Gumnište, između Gornjeg i Donjeg Pavlovca, poznati su kao vredni lokaliteti praistorijskog doba. Antin Čukar i Sobina, lokaliteti koji se nalazi severozapadno od Vranja, poznati su po eneolitskoj gradini, tu su otkrivena dva objekta uz stene, kao i veća količina ulomaka različitih posuda. Ovo naselje se svrstava u pozno razdoblje kulturne grupe Bubanj – Salkuca – Krivodol. Na oko dva kilometra od sela Reljan nalaze se ostaci građevine koja je u narodu poznata pod imenom Crkvište. Seoska tradicija govori da je na ovom mestu u rimsko doba bila locirana “latinska” crkva. Tu su otkriveni grobovi konstruisani od velikih kamenih ploča. Na lokalitetu Kale, koji se nalazi u selu Krševici kod Bujanovca, otkriveni su značajni ostaci urbanog naselja koje je svoj procvat doživelo u vreme Filipa Makedonskog i Aleksandra Velikog. To ukazuje da su u srcu Balkana, daleko od tada civilizivanog sveta, građena naselja po grčkim uzorima…
Projekat se realizuje uz podršku Ministarstva kulture Republike Srbije i stručnu pomoć Arheološkog odeljenja Narodnog muzeja u Vranju
Ovo su samo kratke naznake onoga što ćete moći da pročitate u seriji članaka koje ćemo objavljivati narednih šest meseci.
Pratite InfoVranjske.rs i na Facebook stranici portala.