– Vranjska Banja nema šanse da samostalno funkcioniše. Tek za neki vremenski period mogu da se steknu normalni uslovi da pojedine gradske opštine postanu samostalne – smatra Zoran Antić
Većinom glasova odbornika Gradske skupštine, konačno je pokrenuta inicijativa za podelu Vranja na više opština. Formirana je i radna grupa koja ima zadatak da u narednih šest meseci pripremi predlog podele, odnosno donese sud o tome koliko opština će biti formirano, koje ingerencije će im biti prenete i na koji način će biti uređene.
BEZ ARGUMENATA
Osnovna ideja je da se građanima omogući bolja komunikacija sa organima lokalne samouprave i lakše ostvarivanje njihovih prava. Tako bar kaže teorija. Problem je međutim, što u ovom trenutku malo ko može argumentovano da objasni kako i na koliko opština bi valjalo podeliti grad i kako bi one sadržaje trebalo da imaju, a najmanje onih koji znaju ko će šta u čitavoj priči dobiti a šta izgubiti.
Da je stvar ozbiljna, pokazuje i primer grada Kragujevca koji je 2003. bio podeljen na pet opština. Podela u stvarnosti nikada nije zaživela, a 2008. čitav proces je tamo i zvanično obustavljen. Možda zato vranjski političari sada ne žele da se upuštaju u ozbiljniju raspravu o predstojećem poslu, sve krijući se iza radne grupe koja bi trebalo da proveri više varijanti, odnosno prednosti i mane iskustava drugih gradova u Srbiji, koji su podelili svoju teritoriju na više celina. Štaviše, jedan od političara je čak anonimno rekao da na čitavu priču lično gleda kao na „običnu maglu“.
Još na sednici Gradske skupštine, većina predstavnika vladajuće koalicije ubeđivala je odbornike i javnost da će u podeli, ukoliko do nje dođe, biti iskorišćeni postojeći kapaciteti, te da neće biti novog zapošljavanja administrativnih radnika. Jedino je Srpska radikalna stranka imala potpuno jasan stav o svemu, a njen predstavnik Petar Mitić „zasolio“ je raspravu istakavši da njegova Odbornička grupa podržava formiranje gradskih opština, ali da se to ne odnosi na teritoriju Vranjske Banje. On je istakao kako su se u predizbornoj kampanji svi zalagali, pa i radikali, za samostalnu opštinu Vranjska Banja.
– Tamo građani neće dobiti ništa, jer će i dalje zavisiti od Vranja, budžeta grada i odluka ovog rukovodstva, koje će se setiti Vranjske Banje samo kada je manifestacija „Karanfil devojče“. Ni pre ni posle toga – kazao je Mitić.
Prema njegovim rečima, radikali žele podelu grada na dve samostalne opštine. Vranjska Banja bi kao posebna celina mogla da dođe do transfernih sredstava Republike i da ih uloži u razvoj svojih potencijala, a ne da, kao do sada, čeka novac iz budžeta Vranja – cirka 50 miliona dinara. On smatra da će podela na opštine biti iskorišćena samo za novo, partijsko zapošljavanje u gradskoj administraciji.
Sekretar GO SPS Zoran Antić imao je drugo, ništa manje logično, tumačenje predloga da se Vranska Banja odvoji od Vranja. On, kao i većina lokalnih političara, smatra da male opštine ne mogu da opstanu u sadašnjem privrednom i ekonomskom miljeu.
– Kako god hoćete da obrnete, Vranjska Banja nema šanse da samostalno funkcioniše. Bez prethodne podele grada na opštine, bez prethodne restrukturiranja Gradske uprave, bez nekih zahvata kako bi privreda stala na noge, to je nemoguće. Tek za neki vremenski period mogu da se steknu normalni uslovi da pojedine gradske opštine postanu samostalne – kazao je Antić.
Svoju tezu on je na sednici skupštine potkrepio vrlo ilustrativnim primerom, tvrdeći da ljudi iz Trgovišta imaju želju da tu opštinu pripoje Vranju.
-Shvatili su da sa pet-šest hiljada stanovnika, sa onolikim prostorom i malim sredstvima ne mogu da funkcionišu. Daleko su od centra, od para, od fondova, potrebna im je posredna inicijativa da bi mogli da opstanu. Bilo bi dobro da lepo objasnimo građanima Krive Feje, Prvoneka, Duge Luke, Korbevca i drugih naselja da ništa neće izgubiti ukoliko Vranjska Banja postane gradska opština, već da time samo mogu da dobiju – kazao je Antić.
SUŠTINA JE U PARAMA
Naravno, to „lepo“ objašnjenje još ne nudi niko, pa ni socijalisti. Oni još nemaju stranački stav o tome na koliko celina bi trebalo podeliti grad i šta bi to podrazumevalo, čekajući da se o tome najpre izjasni formirana skupštinska radna grupa.
Stručnjaci, pak, kažu da kriterijumi podele lokalne samouprave ne mogu biti teorijski precizno dati, mada postoje tri osnovna elementa: teritorija, broj stanovnika i ekonomski potencijal, odnosno stepen razvoja. Demokratski uzusi obavezuju na to da lokalnu samoupravu valja približiti građaninu što je više moguće, izbegavajući stvaranje mini-opština, bez finansijskim, prirodnih i ljudskih potencijala.
Iskustva po tom pitanju su različita. Bogatije države podeljene su na veliki broj lokalnih samouprava. Uzmimo samo zemlje iz okruženja: Hrvatska ima 429, a Slovenija 220 opštna. Na drugoj strani, neverovatno zvuči podatak da je posle Drugog svetskog rata u FNRJ bilo 3.900, a da je Srbija u vreme Obrenovića imala nešto manje od 2.000 opština.
Suština priče je, naravno, u parama i načinu na koji se njima raspolaže. Već sada je izvesno da gradske opštine neće imati svoj budžet, ali je pitanje ko će tamo odlučivati o novcima: samo većnici ili i skupština. Stavovi stranaka se i po tom pitanju razlikuju.
Član pomenute radne grupe i Nove Srbije Mario Durmanić smatra da bi Vranjska Banja trebalo da ima skupštinu, dok njegova koleginica Nela Cvetković (G 17 plus), kao i većina lokalnih političara ima suprotan stav.
Naravno, važno pitanje je i koliko će da košta sama podela. Ni o tome se u ovom trenutku ništa preciznije ne može reći, mada lokalni političari tvrde da će cena biti minimalna. Kao mogući trošak pominje se tzv. savetodavni referendum, na kojem bi se eventualmno proverila volja građana o predloženoj podeli grada, a to košta. Iako tako nešto nije obavezno, utisak dolepotpisanog je da većina političara želi da se ta procedura ipak sprovede.
Za sada, svi obećavaju da će delovi mnogih službi biti izmešteni iz zgrade gradske skupštine i njihove usluhe približene građanima, bez novog zapošljavnaja. Dosadašnje iskustvo, međutim, tera na oprez.
GRAD IZ ŠEST DELOVA
Stav većine lokalnih stranaka je da bi grad trebalo podeliti na dve opštine, od kojih bi jedna trebalo da bude Vranjska Banja. Izuzetak su DSS i SNS, koje predlažu podelu na šest, odnosno tri gradske opštine.
Lokalni lider DSS-a Dejan Stanojević smatra da bi za građane bilo bolje ukoliko se grad podeli na centralnu gradsku opštinu, Donje Vranje, Gornje Vranje, Sobinu, Oglednu Stanicu i Vranjsku Banju. Predlog lidera naprednjaka Dragana Nikolića je da se grad administrativno podeli na tri celine. Prema njegovim rečima, osim opštine Vranjske Banje, gradske opštine bi trebalo da budu, uslovno rečeno, Gornje i Donje Vranje, gde bi linija podele pratila ulicu Bore Stankovića, Beogradsku i Kosovsku.
– Opštine bi na taj način imale približno jednak broj stanovnika i seoskih mesnih zajednica u svom sastavu – kaže Nikolić.
Pratite InfoVranjske.rs i na Facebook stranici portala.